TİCARET MALI YIL SONUNDA DEĞERLENDİRİLİP ZEKATIVERİLMELİDİR DENİLMEKTEDİR. AMA NASIL DEĞERLENDİRİLECEK; ALIŞ FİYATIYLA MI YOKSA SATIŞ FİYATIYLA MI?
Ticaret malı yıl sonunda iki bilirkişi tarafından değeri tesbit edilecek ve buna göre zekatı verilecektir. Ama bu değerlendirme ne alışfiyatına ne de ilerde peyderpey yapılacak satış fiyatına göre olacaktır. Belki o anda mevcut mal hemen satılırsa ne kadara satılırsa o miktar nazar-i itibara alınır. Faraza hali hazırda yüzbin lira değerinde olan bir ticaret malı peyderpey ve yavaş yavaş satılırsa ikiyüz bin lira edecek olsa, şu anda toptan satıldığında ne kadar para getirecekse o nazar-ı itibara alınır ve zekatı ona göre verilir.
Alış fiyatına bakılmaz. Belki o zaman ucuz olabilir, veya o zaman pahallıdır, şimdi fiyatı düşmüş olabilir.
TICARET VE ALIŞ-VERIŞIN YASAKLARI:
Peygamber Efendimiz şöyle buyurmaktadır:
1- "Yemin metaın satışın sağlar, fakat bereketini giderdir" (Buhari-Müslim).
2- "Alışverişte çok yemin etmekten sakınınız" (Müslim).
3- İbn Ömer`den rivayet edilmiştir: "Adamın biri Resulüllah`a alışverişte çok aldatıldığını söyledi. Bunun üzerine Peygamber (sav) kendisine buyurdu ki: "Alışverişte bulunduğun zaman "aldatma olmasın" diyerek karşı tarafa bildir."
4- Peygamber (sav) buğday satan bir adama vardı ve kendisine bunu nasıl satıyorsun, diye sordu. O da fiatını söyledi. O sırada kendisine elini buğdayın içine sokması için vahiy geldi. Peygamber (sav) elini içine sokunca yaş olduğunu gördü. Bunun üzerine Peygamber (sav) şöyle buyurdu: Bizi aldatan bizden değildir" (Müslim-Ebu Davud).
5- Peygamber (S.A.V) köpek ,zina parasından ve kahinin ücretinden nehy etmiştir(Buhari Müslim-Ebu Davud)
6-Cabir diyor ki: Mekke fethinde Peygamberin şöyle söylediğini duydum:``Allah ile Rasulü içkinin,leşin, domuzun ve putların satışını yasaklamıştır.(Buhari-Müslim)
7-`` Peygamber (SAV) Cenab-ı Hak`tan şunu nakletmiştir:`` Kıyamet günü üç kişinin hasmıyım. Benim namıma söz verip de sözünü yerine getirmeyen, hür bir kimseyi satıp da parasını yiyen ve işçi çalıiştırıp da işçinin parasını vermeyendir.``(Buhari)
8- ``Hiç bir kimse mü`min kardeşinin satışı üzerine satış yapmasın ve mü`min kardeşinin nişanlandığı kadınla nişanlanmasın`` (Buhari- Müslim)
9- ``Öyle bir zaman gelecek ki insanlar ellerine geçenin helal mi haram mı olduğunu düşünmeyeceklerdir.`` (Buhari-Nesai)
10-Borçlu olan kimse borcuna karşı rehindir.Kıyamet günü yalnızlığından dolayı Allaha şikayet edipyalvaracaktır.
TİCARETHANEDE BEŞ MİLYON DEĞERİNDE EMTİA VARDIR. MASA, KASA VE TELEFON GİBİ DEMİRBAŞ EŞYANIN TİCARET MALIYLA BİRLİKTE HESAP EDİLİP ZEKATI VERİLECEK Mİ?
Ticarethanede mevcut olan demirbaş eşyası, yatak, sergi...vs. ev eşyası zekata tabi olmadığı gibi bu da zekata tabi değildir. Yani zekat vermek için ticarethanede mevcut olan eşyadan sadece ticaret emtiası hesap edilip değeri takdir edilerek zekatı verilecektir. Ve demirbaş eşya buna katılmayacaktır.
TİCARETLE MEŞGUL OLAN KİŞİNİN KAZANDIĞI PARA İLE ALDIĞI GAYR-İ MENKULÜN ZEKAT DURUMU NEDİR?
Ticaretle meşgul olan kimsenin kazandığı para ile aldığı gayr-ı menkul, şayet ticaret için yani kar için satmak üzere satın almış ise tabiatıyla ticaret malı sayılır. Ana sermaye üzerinden bir yıl geçtiğinde onunla -ana semaye ile- beraber zekatını verecektir. Satmamak üzere satın almış ise zekata tabi değildir ancak kirasından elde edilen para nisaba ulaşır ve üzerinden bir yıl geçerse o parının zekatını verecektir.
TİCARETLE MEŞGUL OLAN KİŞİNİN KAZANDIĞI PARA İLE ALDIĞI VE KENDİSİNE KİRA YOLUYLA KAZANÇ GETİREN GAYR-İ MENKUL`ÜN ZEKAT DURUMU NASILDIR?
Bir tüccar alış-veriş yaparak kazanç elde edip dükkan ile bina gibi şeyler alırsa şayet satmak üzere satın almış ise tabiatıyla ticaret eşyası olduğundan yıl sonunda yanında mevcut bulunan bütün ticaret malıyla birlikte hesaplayarak zekatını verecektir. Yoksa ticaret için değil, satın aldığı şeylerde oturmak veya kiraya vermek üzere satın almış ise artık ticaret malı sayılmadığından zekata tabi değildir. Ancak onlardan elde edilen kazanç nisaba baliğ olursa yanında bir yıl kaldığı takdirde zekatını verecektir.